Recreatie en toerisme als structurele pijler voor leefbaarheid in het Rivierengebied
Recreatie en toerisme spelen een steeds nadrukkelijkere en structurele rol in de leefbaarheid van regio’s. De sector is allang niet meer uitsluitend een economische activiteit gericht op bezoekersaantallen, maar vormt een wezenlijk onderdeel van het maatschappelijke en ruimtelijke functioneren van gebieden. Dit geldt in het bijzonder voor het Rivierengebied, waar toerisme en recreatie bijdragen aan vitale dorpen en steden, het behoud van voorzieningen en een aantrekkelijke leefomgeving voor inwoners én bezoekers.
Landelijke en regionale analyses laten zien dat recreatie en toerisme nauw verweven zijn met bredere opgaven op het gebied van leefbaarheid. Voorzieningen zoals horeca, detailhandel, culturele instellingen, musea, evenementen en recreatieve infrastructuur blijven in veel gebieden mede overeind dankzij bezoekers. Daarmee profiteren niet alleen toeristen, maar juist ook inwoners. Zonder deze aanvullende vraag zouden voorzieningen verdwijnen of verschralen, met directe gevolgen voor de kwaliteit van wonen en leven.
Daarnaast dragen toerisme en recreatie bij aan werkgelegenheid en ondernemerschap. In het Rivierengebied biedt de sector banen aan een brede groep mensen, van jongeren en starters tot ervaren vakmensen en zelfstandigen. Ook stimuleert toerisme lokale ketens, van agrariërs en producenten tot culturele instellingen en dienstverleners. Deze economische verwevenheid versterkt de regionale veerkracht en zorgt ervoor dat opbrengsten in de regio blijven circuleren.
Stichting Bureau Toerisme ziet toerisme nadrukkelijk als onderdeel van een integrale regionale ontwikkeling. Dat betekent dat toerismebeleid niet los kan worden gezien van ruimtelijke ordening, mobiliteit, natuurbeheer, cultuurhistorie en sociale cohesie. Goede recreatieve voorzieningen dragen bij aan het gebruik en het behoud van landschap en erfgoed, maar vragen tegelijkertijd om zorgvuldige afwegingen rond draagkracht, spreiding en kwaliteit. Niet groei om de groei, maar ontwikkeling die past bij de schaal, identiteit en mogelijkheden van het gebied.
Voor het Rivierengebied ligt de kracht in het unieke samenspel van rivieren, landschap, cultuurhistorie, dorpen, steden en ondernemerschap. Toerisme kan deze kwaliteiten versterken door bezoekers te verleiden tot langer verblijf, spreiding over seizoenen en het ontdekken van minder bekende plekken. Daarmee ontstaat ruimte voor duurzame economische ontwikkeling zonder de leefbaarheid onder druk te zetten. Dit vraagt om samenwerking tussen gemeenten, ondernemers, maatschappelijke organisaties en inwoners.
Stichting Bureau Toerisme vervult hierin een verbindende en coördinerende rol. Door kennis te delen, data te benutten en gezamenlijke keuzes te maken, kan toerisme bijdragen aan oplossingen voor regionale vraagstukken. Denk aan het behoud van voorzieningen in kleinere kernen, het versterken van lokale economieën, het vergroten van trots en identiteit en het verantwoord benutten van natuur en landschap. Toerisme wordt daarmee een middel om leefbaarheid te versterken, niet een doel op zich.
Om deze integrale en toekomstgerichte aanpak verder te versterken, sluit Stichting Bureau Toerisme zich per 2026 aan bij Destinatie Nederland, het landelijke netwerk van destinatiemanagementorganisaties. Met deze aansluiting wordt actief bijgedragen aan kennisdeling, gezamenlijke belangenbehartiging en landelijke afstemming op thema’s als leefbaarheid, spreiding, duurzaamheid en datagedreven beleid. Tegelijkertijd biedt het Stichting Bureau Toerisme de mogelijkheid om regionale opgaven en ervaringen vanuit het Rivierengebied nadrukkelijk in te brengen op nationaal niveau.
De inzichten onderstrepen dat recreatie en toerisme een volwaardige plaats verdienen in regionale en gemeentelijke beleidsafwegingen. Als structurele pijler onder leefbaarheid vraagt de sector om langetermijnvisie, bestuurlijke aandacht en investeringen in kwaliteit. Stichting Bureau Toerisme zet zich, mede via de samenwerking binnen Destinatie Nederland, in voor deze benadering, waarbij toerisme bijdraagt aan een aantrekkelijk, leefbaar en toekomstbestendig Rivierengebied voor iedereen.
Bron: gebaseerd op het artikel “Toerisme en recreatie spelen structurele rol in de leefbaarheid”, NRIT Media, kennisbank, 2025.
